Çernobil büyük dramlara sebep olmuş bir faciadır. Patlama anında (resmi rakamlara göre) yaklaşık 8000 kişinin öldüğü söylenmektedir. ( New York Academy of Sciences’da yayınlanan Rus yazarlar Alexey V. Yablokov, Vassily B. Nesterenko, ve Alexey V. Nesterenko tarafından yazılan bir esere göre (Chernobyl: Consequences of the Catastrophe for People and the Environment ) 2004’e kadar uzanan ölümlerin bir milyona çıktığı açıklanmıştır.) Ancak resmi olmayan kuruluşlar bu sayının çok çok daha fazla olduğunu dile getirmektedirler. Ayrıca patlamadan sonra (pek de “açıklanamayan” sebeplerden dolayı) iki yıl içinde binlerce insan daha olmuştur. Ancak bu ölümlerin kaçının facia ile doğrudan bağlantılı olduğu araştırılamamıştır. Tabii bu ölümler dışında meydana gelen hasarın veya çevre tahribatının boyutlarının belirlenmesi ise ayrı bir hikâye. Ama bence en büyük dram patlama sonrası enkaz kaldırma çalışmaları sırasında yaşanmıştır. Patlamanın ardından radyoaktif enkaz yaklaşık 1.5 km çapında bir alana yayılmış. Alınan karar ise bu enkazı tesis içinde toplamak ve bütün bir tesisi özel bir beton ile tamamen örtmek. Ayrıca radyoaktif çekirdeğin altında da büyük bir beton yatak oluşturulmasına karar verilmiş. Evet, ama radyoaktif enkaz nasıl taşınacak? Çekirdeğin altına beton nasıl dökülecek? Gerekli ekipman ve zaman yok? Ve bütün isin 15 gün içinde tamamlanılması düşünülüyor. Enkazı tesis içine taşımak ve de radyoaktif çekirdeğin altını beton ile kapatmak için itfaiyecilerle birlikte askerlerin kullanılmasına karar verilmiş ve 1500 kadar asker kullanılmış. Basit bir gaz maskesi, eldiven ve çizme dışında bir koruma ekipmanı kullanmayan asker ve de siviller bölgede çalışmaya başlamışlar. Bir askerin (veya sivilin) günde en fazla 3 dakika çalışmasına izin veriliyormuş. ama bu sure içinde alınan radyasyon miktarı bile omur boyu alınabilecek radyasyon esiğinin üzerindeymiş ve adamlar orada 15 gün boyunca çalışmışlar. Evet, çalışmalar planlandığı gibi 15 gün içinde bitirilmiş. Bütün radyoaktif moloz tesis içine taksinmiş ve tesis beton bir zırh ile tamamen kapatılmış. Ayrıca radyoaktif çekirdeğinin altı da (acılan tüneller sayesinde) beton ile doldurulmuş. Peki, bu radyoaktif enkaz kaldırma isinde çalışan askerlere (ve de sivillere) ne olmuş? Bu temizlik çalışmalarına katılan askerlerin büyük bir kısmı ise -ki hepsi 20′li yaslarda sağlıklı insanlar- bir yıl içinde ölmüşler. (bu sayı (asker sivil) Kimi kaynaklara göre 4000 civarında.) gerçekten büyük bir dram. Bile bile ölüme gitmişler. Ama birilerinin de bu isi yapması gerekiyordu. Evet, sanıyorum savaşarak ölmeseler bile, gene de ülkelerindeki insanları korumak adına ölüme gitmişler.
Fotoğraflarla Çernobil Faciası
